Yapı ve özellikleri itibariyle bitcoin ile gerektiğince yakın bir teması bulunduğunu düşündüğümüz zcash nedir? İlk kripto para birimi olan bitcoinden aşağı yukarı 7 sene sonra pazara çıkan ve tıpkı onun gibi 21 milyon adet basılan zcash, saklılık esaslı, 1.1 milyar dolar market cap olan bir kripto para birimidir.

Kripto para birimleri kuşkusuz isim ya da TC kimlik no gibi direkt olarak bizi işaret eden bir ID (kimlik) ile değil bizim düzmece isimle açtığımız hesap üstünde tutulmaktadır. Ancak şayet vpn gibi bir aygıt kimliği gizleyen program kullanmadan internete bağlanıyorsanız tespitiniz kuşkusuz kolaydır. İşte tamda bu saklılık eksikliğini giderebilmek hedefiyle, saklılık işlevselliği eklemeye yoğunlaşan ayrıntılı yeni kripto para birimleri oluşturulmuştur. Zcash’e yatırım gerçekleştirmeyi fikir edinenler amacıyla, Zcash’in özelliklerini, kripto para ekosisteminde  neler vaadettiğini inceleyeceğiz.

Zcash Nedir, Nasıl Çıktı?

Zcash, 28 Ekim 2016 tarihinde etkinliğe geçti. Ardında; Pantera Capital, Digital Currency Group ve Fenbushi Capital şirketlerinin yanı sıra, David Dacus, Roger Ver ve Alan Fairless gibi iş adamlarının yatırımları bulunduğu biliniyor.

Piyasaya sürülmeden evvelce bilim adamları ve hackerlardan meydana gelen bir ekiple, verilerin saklılığı amacıyla çalışmalar ve testler yapıldı. Gizlilik, Zcash yatırımcılarının en çok ehemmiyet verdikleri konu. Gizliliğin insanlar amacıyla bir hak bulunduğunu düşünüyor ve bunun üstüne eğiliyorlar. Yarattıkları program sayesinde, kullanıcılar şahsi verilerini denetim etme yetkisine sahip oluyorlar.

Ancak Bitcoin’den daha yüksek saklılığa sahip bir programı var. Çünkü sıfır bilgi kanıtlarını amacıyla alan ve adına “Zero Knowledge Proof” denilen bir teknolojiye sahip. Bitcoin ile oluşturulan prosedürlerin ayrıntıyı herkes doğrulusunda gözlemlenebilirken, Zcash’de bu olası değildir. Örnek vermek gerekirse; halka açık bir blockchainde “A kişisi, B kişisine 1 BTC gönderdi” bilgi kapasitesi görülebilir ancak Zcash’de hangi şahıslar arasında hangi miktarda ZEC gönderildiği görülemez. BTC ile ZEC arasındaki en dikkat çekici fark da budur.

BTC ile ZEC’in aralarındaki bir başka fark, prosedür süratıdır. Zcash prosedürleri her 2,5 dakikada bir onay alırken; Bitcoin prosedürleri her 10 dakikada bir onay alıyor. Şayet olarak Zcash, Bitcoin’den daha geride olsa da sürat özelliği yönünden global ödeme sistemlerinde ön plana çıktığı söylenebilir.

Zcash’in Özellikleri Nelerdir?

Zcash isimini sıfır-bilgiden ilham alınarak “zero cash’’ düşüncesinden alıyor. Kripto para ekosisteminde, anonim işlem yapma olanağı Zcash’de korumalı prosedür olarak isimlendirilmiştir.

Diğer coinler ile saklılık noktasında keskin bir fark söz konusudur. Güven veren kullanıcılar amacıyla büyük ölçüde anonim olarak bitcoin hesabını ya da başka kripto coin hesaplarınızı yönetebilirsiniz. Zcash tipi dijital paralar ise bu hizmeti kendi kendisine sunmaktadır.

Zcash Kaç Adet Üretildi?

İki coin arasındaki başka benzerlik ise consensus adımında proof of work (Pow) kullanmalarıdır. Ancak buna ek olarak saklılık esasının sağlamak hedefiyle zk-SNARKs yapısı ile desteklenmektedir. Bu sayede  madencilik yaparak ta gelir elde etmek  olasıdır. Zcash’ın başka coinlerden değişik kılan başka özelliği de geliştirme ekibinin ve kar hedefi gütmeyen (non profit organization) Zcash Vakfı’nın blockchain fonu üstünden finanse edilmesidir.

Bu yüzden zk-SNARKs ile alakalı daha çok ayrıntı vermek ideal olacaktır. Tamamıyla Zcash amacıyla hazırlanan ve sadece kendisi doğrulusunda sarfedilen bir teknolojidir, en azından henüz rakipsizdir. Yatırımcılarının hesap ayrıntılarını saklı şekilde saklamalarına ya da herkese açmalarına izin vermektedir. Gizlilik noktasında bir kripto para biriminden beklenilen bütün opsiyonları sunmaktadır demek muhakkak hatalı olmayacaktır.

Harcama anahtarı ve görüntüleme anahtarı kavramları saklılığı sağlamak amacıyla sarfedilen iki mühim şifredir. Hesap sahibi bu anahtarları kullanarak saklılığını sağlamaktadır, harcama anahtarı hesaba giriş bilgilerini oluşturmaktadır. Görüntüleme anahtarı ise alakalı bulunduğu hesabın faaliyetlerini ortamında yer alan meblağı ve prosedür oluşturulan adresleri izleme olanağı verir. Kendi kullanıcıları arasında şifreli mesajlaşma olanağı da gerçekleştiren zcash, bu diyalogları da şifreli olarak iletmektedir.