Enflasyon Neden Yükselir?

Enflasyon nedir; Zaman içerisinde aynı mala, sık sık artan ve değişik fiyatlar ödenmesi hali enflasyonun kolay bir tanımıdır. Bir numuneyle tanımlamak gerekirse, geride bıraktığımız yaz marketten 4 liraya aldığınız bir dondurmayı, üründe hiçbir yenilik ve masraf olmadan, aynı şekliyle bu yaz 4,5- 5 liraya almanız halinde enflasyon yükselmiş bulunduğu neticesine ulaşılmaktadır.

Enflasyonun yükselmesinin en tanınan sebeplerinin başında arz- talep dengesinin bozulması gelmektedir. Piyasada imal edilen mal ve hizmetler tüketim isteğini karşılayamadığı vakit, mal ya da hizmete isteğin çokluğundan dolayı meydana gelen fiyat artışına talep enflasyonu adı verilmektedir.  Hizmet ya da mal üretiminde sarfedilen ürünlerinin ya da hammaddelerin fiyatının yükselmesi halinde meydana koyulan hizmet ya da malın toplam fiyatının yükselmesi halinde, talepte bir azalma gözlemlenir, bu halde arz azlığına bağlı olarak piyasada yaşanılan sakinlik maliyet enflasyonu biçiminde belirlenmektedir.  Aynı müddette ülkeye karşılığı olmayan döviz ve altın ölçüsünün girişinin yükselmesi, para talebinin yükselmesi, imalin natural kaynaklara ya da farklı bir sebebe bağlı olarak eksilmesi de enflasyon oranını etkileyen sebepler arasındadır.

Enflasyon Yükseldiğinde Ne Olur?

Enflasyonun yükselmesi halinde yukarıda da bahsedildiği üzere alım ve para kuvvetinin azalmasıyla beraber pek çok olumsuz sonuçla karşı karşıya kalınabilmektedir:

• Tüketicinin alım kuvveti ve isteği azalır.
• Ulusal paranın satın alma kuvveti ve sayısal değeri azalır.
• Fiyatlardaki dengesizlik, talep azlığı ve ekonomik durgunluğa bağlı olarak para ve üretim piyasalarında dalgalanmalar, ekonomik büyümeyi olumsuz yönde etkiler.
• Kullanıcıları tasarrufa yöneltmek ve piyasadaki parayı birikimde tutmak için, bankalar tüketicilerin mevduat hesabındaki paralarına karşılık olarak faiz oranlarını artırır.

Enflasyon Nasıl Hesaplanır?

Ülkemizde enflasyon hesabını Türkiye İstatistik Müesseseyi TÜİK, belli mahsullerin bulunduğu temsili bir havuzdan hesaplayarak yapmaktadır. Enflasyon oranlarının hesaplaması iki asli kavrama endekslenmektedir, şunlar Tüketici Fiyat Endeksi ve Üretici Fiyat Endeksi olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Harcayıcı maliyet yiyecek, giyim, benzin, endeksi, araba gibi tüketim piyasaları üstünde başkalaşım ve dalgalanmaları baz alırken, imalci maliyet endeksi ise ülke içerisinde ya da dışında satışa dağılan mahsullerin imalci maliyetlerini baz almaktadır.